“Instition gestion, de gouvernance et des études politiques “IGGEP fè bilan diferan “Symposium” yo sot reyalize nan peyi a.
Nan rankont ak laprès jounen mèkrèdi a Direktè jeneral IGGEP la Deus Desronneth te fè lekti bilan Ann swiv.
Pwoblèm nou detekte pandan diferan senpozyòm yo… (Reyalite nap viv yo) :
Moun yo pa jwenn manje ; moun yo paka oubyen pa vle pwodwi ankò ; jèn yo kwè ke pèsonn pa bezwen yo ; yo pèdi espwa epi demisyone (Pati-vòl-vyòl-reziyasyon); kominote yo livre a yo menm.
(pa gen inisyativ lokal- fatra- abandon); pa gen travay leta okenn kote nan peyi a ; moun yo kwè se sèl etranje yo ki chèf nan peyi a epi se menm etranje yo ki premye responsab kraze peyi a ; moun yo pakwè ditou ke leta ekziste ; yo kwè tout moun ki te okipe yon fonksyon nan leta- se kòb la sèlman yo vin fè, yo se move zafè epi yo se vòlè ; moun yo kwè ke boujwa yo-se pwofitè, sekolon yo pa Ayisyen.
Moun pwovens yo kwè pi gwo pwoblèm peyi a se Pòtoprens ki kenbe tout byen peyi a pou li sèlman ; moun yo kwè se chak koukouy ki pou klere pou je yo (konsa nou gen tigwoup-tibaz-tiklan-ki tounen ti kòwonpi-gwo kòwonpi-ti gang-gwo gang).
Kòz diferan pwoblèm yo (Baz pwoblèm yo) : Gwo pwoblèm nan nou pa yon nasyon: Nou pa gen yon pwojè pou tout Ayisyen ak pou peyi an nou pa gen rèv ni pwojè ki makònen nou tout ansanm. Nou tout ansanm pa dakò sou anyen
ansanm ; nou chaje lidè tranzaksyonè : dirijan politik yo toujou mal jere inegalite sosyal yo (Zafè kabrit, pa zafè mouton); yo kenbe tout bagay pou klan yo sèlman (moun pa) Bidjè peyi a santralize. (anpil moun kwè li depanse pour kèk moun Pòtoprens sèlman) Kolektivite tèritoryal yo pa janm jwenn trètman yo merite (yo pran ni lajan pa yo, ni lajan Leta dwe yo epi yo pa bay eli lokal yo tretman ofisyèl yo gen dwa; Pwoblèm nan se nan tèt nou li ye (mantalite) : nou mete devan mefyans. Metdam moun pa -enjistis ak abi ; Inivèsite a ak relijyon yo abandone misyon yo, moun ki sanble sitwayen yo pa enplike yo.
Pèspektiv yo (Solisyon yo) :Fòme sitwayen ak lidè transfòmasyonèl (pwojè-moralite-responsabilite); Fonde yon nasyon: yon
vizyon, yon rèv pou nou tout, yon pwojè (konplemantarite lòt apròch “nou tout ladann-men nou tout nan plas nou”, koyezyon ak enklizyon); Sispann di se blan pran responsablite n (sel Ayisyen
ka pran desizyon epi aji jan pou ayiti chanje- envite etranje yo sou lòt baz, envite yo pou vin
envesti-fè lajan; Chanje estrateji : koumanse demach devlopman yo anba nan seksyon kominalkomin-depatman-peyi; Itilize lasyans: gouvènans patisipativ- nouvèl teknoloji-agwoendistryendistriyalizasyon (ekstrasyon idrojèn- Amaniak pou n patisipe nan diminye GES); Mete biwo
ministè ki bay sèvis yo nan chak seksyon-komin-depatman; Separe bidjè peyi a pou tout peyi a:60% pou Leta (ranpli misyon regalyèn yo ranfòse kapasite teknik ministè yo, entitisyon
endepandante yo,pouvwa jidisyè a ak pouvwa lejisladif la); 40% pou kolektivite teritoryal yo
(fonksyon piblik lokal la,politik piblik lokal yo-envestisman lokal yo- pwodiksyon lokal la); Bay
eli lokal yo dwa ak privilèj ofisyèl yo: privilèj yo,bidjè yo,otorite yo; Mete fanm yo ak jenn yo
nan chèn gouvènans lan: pou konpetans yo- foug- ak sa yo ka fè.
